Een Bijbel. Illustraties van Rébecca Dautremer
van
tot
‘Een Bijbel is niet hetzelfde als De Bijbel’, zegt auteur Philippe Lechermeier in zijn woord vooraf op Een Bijbel. Hij ziet de bijbelverhalen als fundament van onze samenleving, als gemeengoed, voor gelovigen en niet-gelovigen, en dus vrij ter beschikking. Het zijn verhalen die voor iedereen betekenis hebben en opnieuw en opnieuw verteld kunnen worden. Deze mythische verhalen zijn nodig om ons te helpen ontsleutelen hoe mensen met elkaar omgaan en wat ze bij elkaar aanrichten. Bij elke hervertelling krijgen de verhalen andere klemtonen, andere vertelvormen of andere belevingen. Afhankelijk van de verteller, maar in dit geval zeker ook van de illustrator. Hoe Lechermeier en Dautremer dat doen, kun je lezen en bekijken in het koffietafelboek Een Bijbel dat in 2014 uitgegeven werd bij Davidsfonds. Een kanjer van 400 grote pagina’s om af en toe eens ter hand te nemen, want geen enkele Bijbel lees je in één ruk.
Lechermeier brengt in ‘een’ Oud Testament de grote verhalen die we ooit nog gelezen, gehoord of gezien hebben. Van de schepping, Noach, Babel, Abraham, Jacob, Jozef en Mozes, maar ook – verspreid over de boeken der rechters, koningen en ballingschap – de bekende verhalen van Simson, David en Salomon, Ester, Jona of Job. Vertellingen die bij iedereen een belletje doen rinkelen. Grootse en gruwelijke vertellingen soms, met een strenge maar rechtvaardige God als rode draad en met zwakke tot sterke, maar altijd op de proef gestelde mensen als hoofdpersonages. De verscheidenheid van deze verhalen drukt de auteur ook uit in de diverse vertelvormen die hij gebruikt: van rijm tot theatertekst, in dialoog of vanuit het standpunt van een vlieg. In ‘een’ Nieuw Testament krijgen we een uit alle evangelies samengestelde en verkorte levensbeschrijving van Jezus’ woorden en daden.
Dautremers inbreng in Een Bijbel is al net zo divers en eigenzinnig: van schetsen tot omvangrijke schilderwerken, van details tot panorama’s. Ze liet zich allerminst leiden door de klassieke beelden uit ons collectief geheugen van Adam en Eva, Mozes in Egypte of Jezus’ geboorte. Noachs frêle boot lijkt allerminst zeewaardig. De vlucht door de Rode Zee is nooit eerder met een kinderwagen of dame met frivool hoedje uitgebeeld. Het brandende braambos heeft meer van Dali, de wijze Salomon lijkt wel een indiaan, baby Jezus een teder geboortekaartje. In deze tentoonstelling waren haar interpretaties te zien van de engel Gabriel als vogelman, van de toren van Babel of van het duel tussen Goliath en David. Je vond er de beklemmende portretten van Herodes, de vrouw van Loth of Christus’ doornenkroon, sterke beelden van een bloederige Nijl of een verdronken leger van de farao. Allemaal herkenbaar en toch ook weer bevreemdend, maar altijd indrukwekkend.